آشنايی با دستگاه های تنفسی

استاندارد 4667 B.S انگليس انواع وسايل تنفسی را به چهار بخش تقسيم می كند و برای هر يک از آنها تعاريفی دارد. اين وسايل می بايست توسـط سازنــدگان توليـدات خود را به HSE مخخف Health safety executive كميته اجرايی بر سلامتی و ايمنی دستگاه ارائه تا مورد امتحان و آزمايش قرار گيرند، تا در صورت تائيد مجوز لازم صادر شود.

دستگاه تنفسی مدار باز

دستگاهی است كه در آن هوای فشرده در سيلندر يا سيلندرها (دوقلو) به وسيله شخص حمل می شود. اين هوا از طريق لوله به شير دهنده هوا سپس به ماسک صورت می رسد. پس از تنفس هوای دم، هوای بازدم از راه يک سوپاپ يک طرفه از ماسک خارج می شود. اين دستگاه را دستگاه های تنفسی شخصی می نامند كه مورد تائيد آتش نشانی ها بوده و مورد استفاده قرارمی گيرند و دارای متعلقاتی است كه به تفضيل در خصوص آنها تشريح خواهد شد.

 

دستگاه های تنفسی شخصی به همراه خط لوله هوای فشرده (مدار باز) In line

دستگاهی است كه در آن استفاده كننده هوايش را از منبع هوای فشرده به وسيله دستگاه تنفسی شخصی دريافت می كند.

دستگاه تنفسی شخصی كه به وسيله نيروهای عملياتی حمل می شود. دارای كار مفيدی در حدود 35 دقيقه تأمين هوا می باشد. در عملياتهايی كه نيازبه زمانهای بيشتری است مانند زيرزمين هايی كه در طبقات تحتانی، انبارهايی كه دارای وسعت زياد و يا در تونلها و كانالها وغيره، كه مستلزم كار طولانی است دستگاه تنفسی شخصی جوابگو نخواهد بود. لذا طرحی بكار گرفته شده كه اساساً از يک اتصال هوای شيلنگی كه هوای فشرده سيلندرهايی كه بيرون از محوطه عملياتی قرار گرفته اند هوای دو مصرف كننده دستگاه تنفسی شخصی را تأمين می كند. البته تجهيزات بايد به گونه ای طراحی شوند كه اجازه دهد اين اتصال برقرار گردد. در اين روش اگر به هر دليلی اتصال هوای خطی قطع گرديد، شخص بلافاصله از دستگاه تنفسی شخصی خود استفاده و سريعاً از محيط عملياتی خارج می گردد.

كليه برنامه كاری تحت كنترل فردی آموزش ديده قراردارد. در اين روش سيلندرهای تأمين هوا نبايد ظرفيتی كمتر از 4500 ليتر هوا داشته باشد اين سيلندرها مجهز به فشارسنج وتقليل دهنده فشار هوا می باشند؛ اين فشار در لوله فشار متوسط برابر با 6 الی 10 بار جريان يافته به وسيله قطعه ای به شكل V  اتصال دو مصرف كننده دستگاه های تنفسی شخصی را تأمين می كند. قطعه V به كمر يکی از استفاده كنندگان محكم بسته شده، يكی به شخص اول، قسمت ديگر آن به شخص دوم هوا دهی می كند كه از هر خط لوله بيش از دونفر نمی توانند استفاده كنند. شيلنگ خط لوله هوا نبايد بيش از 90 متر باشد.

دستگاه های تنفسی مدار بسته

دستگاهی است كه در آن هوای بازدم توسط استفاده كننده، مجدداً مصرف می شود، بعد از زمانی كه CO2  بازدم جذب شد.

اين دستگاه ها در خطرات خاصی كه نياز به زمانهانی طولانی بمدت 1 الی 4 ساعت كار می باشد مانند تونلها، معادن، كانالها و صنايع شيميايی وغيره استفاده می شود. اين سيستم شامل دستگاه هايی است كه سيلندر آنها دارای درصد اكسيژن بالايی تا 70% می باشد، اين دستگاه ها طوری طراحی شده اند كه اكسيژن تحت فشار در سيلندرهايی به ظرفيتهای مختلف ذخيره می شود كه در يک سيكل بسته با يک ماسک تنفسی در ارتباط می باشد. هنگام عمليات دم و باز دم تنفسی 4% اكسيژن مصرفی كه به صورت گاز كربنيک انسان پس می دهد (بازدم)، بوسيله فيلتر مخصوص جذب و اكسيژن باقيمانده ( 17%) مجدداً جهت مصرف مورد استفاده قرار می گيرد.

خطرات اكسيژن :

وجود اكسيژن در هوا با يک تراكم بيش از حد معمول می تواند ميزان احتراق را بالا ببرد؛ همچنين اكسيژن خود بخود در اثر تماس با روغن، گريس، كثافات روغنی واكنش شيميايی حرارت زا ايجاد كرده وقابل انفجار خواهد بود، لذا تحت هيچ شرايطی كشيدن سيگار، روشن كردن فندک، تماس دست روغنی شير سيلندر در ناحيه عملياتی در رابطه با نقل و انتقال سيلندر حاوی اكسيژن و يا جابجايی آن از ظرفی به ظرف ديگر مجاز نمی باشد. آزمايشات انجام شده بوسيله مويه اين است؟ كه استفاده از اين دستگاه برای كار آتش نشانی مناسب نيست.

دستگاه های تنفسی اضطراری (مدار باز و مدار بسته)

دستگاه های تنفسی اضطراری همانطور كه از نامشان پيداست در مواقع ضروری وخطرات خاصی جهت رهايی از محيطهای آلوده با مدت كاركرد كم وساده در طرحها و مدلهای مختلفی به صورت مدارباز يا بسته به كار گرفته می شوند.